De wetenschap achter ultrasoontherapie
Ultrasoontherapie
Meer informatie over het werkingsmechanisme van ultrasoontherapie
Ultrasoontherapie is al vele jaren een gevestigde therapeutische methode in de geneeskunde en is niet meer weg te denken uit de fysio- en revalidatiegeneeskunde. De juiste toepassing van ultrasoontherapie leidt in veel gevallen tot uitstekende behandelingsresultaten.
De ontdekking van het piëzo-elektrisch effect door de gebroeders Jacques en Pierre Curie aan het einde van de 19e eeuw legde de grondslag voor therapeutische ultrasoontechnologie. In 1939 werd in de Charité te Berlijn voor het eerst met succes een ultrasoon apparaat gebruikt voor de behandeling van ischialgie, plexus neuralgie en pijn door artritis. Sinds de jaren vijftig wordt deze vorm van therapie beschouwd als een vast onderdeel in de behandeling van pijn in het bewegingsapparaat.
Fysische grondbeginselen
Ultrasoontherapie is de term die wordt gebruikt om akoestische golven te beschrijven die boven de menselijke waarnemingsdrempel liggen, d.w.z. met een frequentie van enkele duizenden Herz (= kHz). Ultrasoontherapie plant zich voort als een longitudinale drukgolf in het menselijk weefsel. De voortplantingssnelheid van ultrasoontherapie is afhankelijk van de dichtheid van het medium. Van groot belang is ook de akoestische impedantie van het medium.
Hoe hoger de dichtheid van het weefsel, hoe hoger de absorptiecoëfficiënt: bot, bijvoorbeeld, heeft een ongeveer 20 keer hogere absorptiecoëfficiënt dan vetweefsel, terwijl spieren ongeveer een twee tot vijf keer hogere absorptiecoëfficiënt hebben. Hoe hoger de geluidsfrequentie, hoe hoger de absorptiecoëfficiënt: deze is drie keer hoger bij 3MHz dan bij 1MHz. Dat betekent:
- Een hoge dichtheid en hoge geluidsfrequentie = geringe indringdiepte
- Een lage dichtheid en lage geluidsfrequentie = hoge indringdiepte
Tijdens een therapeutische ultrasoontoepassing is er gelijktijdige weerkaatsing en absorptie van ultrasone golven in het weefsel, terwijl voortdurend nieuwe geluidsgolven worden uitgezonden door de geluidsbron. Zo ontmoeten nieuwe geluidsgolven de reeds gereflecteerde geluidsgolven in het lichaam. Het effect van deze geluidsgolven die in het weefsel met elkaar interfereren, wordt ‘staande golven’ genoemd.
Deze leiden tot een verhoging van de geluidsintensiteit in het desbetreffende toepassingsgebied, wat op zijn beurt leidt tot een toename van de microcirculatie in het menselijk weefsel. Dit kan men tijdens de behandeling voelen, omdat de behandelde zone lichtjes opwarmt. De ontwikkeling van staande golven moet worden vermeden. Dit wordt bereikt door de ultrasone kop licht te bewegen op het behandelingsgebied.
De werkwijze
Ultrasoontherapie dient om zelfgenezende processen te activeren door informatie door te geven aan specifieke celstructuren met behulp van ultrasone golven van verschillende frequenties. Ultrasoontherapie wordt gebruikt voor lokale therapie. Het effect van therapeutische ultrasoontechnologie is voornamelijk gebaseerd op de omzetting van het geabsorbeerde geluid in warmte. Bovendien wordt een effect bereikt door mechanische reacties, een zogenaamd trillingseffect. Beide effecten samen zorgen voor de belangrijke toename van de microcirculatie op de plaats van de behandeling.
Tot dusver zijn de effecten van ultrasoontherapie op het weefsel bewezen, zoals temperatuurverhoging en een verhoging van de stofwisseling in het behandelde gebied, maar ook een verbeterde rekbaarheid van collageenvezels, een verhoogde cel-activiteit en een snellere wondgenezing door een proliferatie van fibroblasten. Cavitatie is ook bekend: dit is de vorming van gasbellen in het weefsel met opeenvolgende cel-activering.
Een uitgebreide en uiterst nuttige lijst van talrijke studies over het onderwerp "therapeutische ultrasoontechnologie", met inbegrip van de vermelding van zorgvuldig geëvalueerde externe bewijzen, is te vinden op de website "Orientierungshilfe physikalische Medizin und allgemeine Rehabilitation" - www.orientierungshilfe-pmr.at - die is samengesteld bij consensus van een werkgroep van de “Gesellschaft für Physikalische Medizin und Rehabilitation, ÖGPMR”.
Ultrasoontherapie wordt toegepast in het frequentiebereik van 800 KHz tot 2,5 MHz. Door de frequentie-afhankelijkheid van de penetratiediepte is het aangewezen oppervlakkige structuren tot ca. 1 cm diepte te behandelen met hogere frequenties tot 2,5 MHz en structuren vanaf 1 cm diepte met lagere frequenties vanaf 800 KHz.
Voor een behandeling met ultrasoontherapie betekent dit:
- Lage doseringen voor kleine gewrichten, tenen of vingers, alsook voor oppervlakkige gewrichten
- Middelmatige dosering voor middelgrote gewrichten zoals hand-, voet-, schoudergewricht, evenals de musculatuur
- Hogere dosering voor grote gewrichten zoals de heup
Enkele belangrijke toepassingen van ultrasoontherapie:
- Inflammatoire en niet-inflammatoire gewrichts- en wervelkolomaandoeningen
- Artrose en artritis
- Reumatische klachten
- Klachten na ongevallen, kneuzingen, verrekkingen
- Tennis- en golfelleboog
- Verklevingen en littekencontracturen
- Reactivering van de prostaat
- Cosmetische toepassingen
Contra-indicaties
Aangezien ultrasoonbehandeling een lokale therapie is, heeft het weinig zin om van bijwerkingen te spreken. Het is echter wel belangrijk te weten dat de therapie niet overal op het lichaam toegepast mag worden.
Op volgende plaatsen mag geen ultrasoontherapie gebruikt worden:
- Ogen
- Baarmoeder bij zwangere vrouwen
- Pacemaker en defibrillator - houd een afstand van 20 cm!
- Net geopereerde oppervlakken
- Gebieden met vasculaire insufficiëntie
- Ruggenmerg tijdens laminectomie
- Rechtstreeks op het hart - houd een afstand van 20 cm!
- Kwaadaardige tumoren
- Algemene contra-indicaties voor warmtetherapie (b.v. koorts, trombose)
Studies over ultrasoontherapie
Vooral bij sportblessures en andere beschadigingen door bv. ongevallen en chronische ontstekingen van peesaanhechtingen heeft deze methode zich in de sportpraktijk bewezen. Het principe van deze fysische vorm van therapie is de natuurlijke genezings- en herstelmechanismen van het lichaam te versterken door het celmetabolisme te stimuleren.
https://sportpraxis.de/spektrum/konservative-behandlungen-2/ultraschalltherapie-2/
Ultrasoontherapie is bijzonder geschikt voor gewrichtsartrose van schouders, heupen en knieën, maar ook voor spierverkortingen en -spanningen, verrekkingen en kneuzingen, alsook voor aandoeningen van de wervelkolom ten gevolge van slijtage en scheuren.
https://dr-wintzer.de/index.php/therapie/ultraschalltherapie
Ultrasoontherapie is een nieuwe therapeutische methode met een breed scala van toepassingen in zowel de dermatologie als de esthetische geneeskunde.
https://link.springer.com/article/10.1007/s00105-015-3676-z
De toepassing van gepulseerde ultrasoontherapie kan de genezing van het bot versnellen. Onderstaande publicatie is bedoeld om:
- een overzicht te geven van de klinische toepassingsmogelijkheden van laag-energetisch gepulseerde ultrasoontherapie bij botregeneratiestoornissen
- de wetenschappelijke basis te leggen voor het werkingsmechanisme van de behandeling.
Er wordt rekening gehouden met ervaringen uit de literatuur en met eigen experimentele resultaten en klinische behandelingsresultaten.